Дебат – көшбасшылық жолы

«Адамды даңққа бөлейтін екі қасиетті өнер бар: бірі – қолбасшылық, екіншісі – шешендік», – деп ежелгі Римнің әйгілі шешені, жазушы әрі қоғам қайраткері Марк Цицерон айтқандай, өз ойыңды ашық жеткізіп, келістіре айту да – үлкен өнер.

Жастарды көшбасшылыққа баулудың бір жолы – дебат. Еліміздің ертеңін қалыптастырар бүгінгі жастардың өз ойын ашық білдіріп, еркін сөйлеуі маңызды. Оларға қоғамдық-әлеуметтік маңызды мәселелерді талдап, түсіне алу қабілеті қажет. Осы тұста пікірсайыс жастарымызды ұтқыр ойлы, саяси сауатты болуға баулиды. Жеке тұлғаның танымын, ой-өрісін кеңейтетін тұсы тағы бар.

Сонымен, дебат деген не? Оның мақсаты неде десеңіз, ол – тәртіп пен тәрбиенің, сыйластықтың ортасы. Ойында сөз жарыстыра отырып, қарсыласқа ұтымды жауап қайтару, өзіңнің идеяңды қорғап шығу үлкен шеберлікті қажет етеді. Жеке пайымдауыма сүйене отырып, дебатты ертеден-ақ бізбен келе жатқан өнер десек артық болмас, себебі ықылым заманнан осы пікір таластыру арқылы талай мәселелер талқыланып, әр түрлі даудың шешімі табылған. Тек ол сол уақытта дебат деп аталған жоқ, айырмашылығы осы.

Бүгінде де бұл өнер өзектілігін жоғалтқан жоқ. Дебаттың құрылысы жандана түсіп, ұтымды еуропалық стильмен жаңара түсті. Бұл, әрине, қуантарлық жайт. Жақында ғана ҚР Білім және ғылым министрі Асхат Аймағамбетов жан-жақты даму үшін алған білімді дебат ойындары арқылы жүзеге асырып, дамытуды айтқан еді. Осы бағыт бойынша қазіргі таңда Қостанай қаласындағы №29 жалпы білім беретін мектептің қабырғасында бірталай жұмыс қарқынды жүргізіліп келеді. Атап айтсақ, үстіміздегі оқу жылының желтоқсан айында мектеп қабырғасында тарих және география апталығы өтті.

Досбол АБДУХАЛИМОВ

Әулиекөл ауданына қарасты Чернышев орта мектебінің әріптестерімен бірге жүргізілгендіктен, апталық облыс көлемінде өткізілді. Аталмыш шараның қорытындысы ретінде мектебіміздің «Сөз мерген» дебат клубы «Қазіргі жастарда патриоттық сезім бар ма?» деген тақырыпта дебат ойынын көрсеткен еді. Жалпы мектебіміздің дебат клубы өте жас, көптеген жарыстарға қатысып, орын алмасақ та ниетіміз түзу: ел ертеңі жастардың санасын шектеулерден арылтып, ойын еркін жеткізуге баулу. Көзі ашық, көкірегі ояу, заман талабынан қалыспайтын жастарымыз көп болсын.

Досбол АБДУХАЛИМОВ,
№29 ЖББ ОМ география
пәнінің мұғалімі,
Қостанай қаласы